XI Liceum Ogólnokształcące

Od 25 marca do 15 kwietnia młodziez naszej szkoły mogła zapoznać sie z losami Polaków deportowanych w głąb ZSRR.

Relacje międzynarodowe są zdeterminowane historycznymi zaszłościami, zachodzącymi w dwustronnych kontaktach narodów na przestrzeni dziesiątek lat, a często i wieków. Intensywność złych lub dobrych wspomnień uwarunkowana jest również położeniem geograficznym tych państw. Bezpośrednie sąsiedztwo sprzyja sytuacjom konfliktowym.

Przeszłość narodu  polskiego i rosyjskiego była zawsze związana z ciągłą  ekspansją. Zdecydowanie częstszym agresorem był nasz wschodni wielki sąsiad. Rosja odmawiała nam niezbywalnego prawa do suwerenności i niepodległości. Sytuacja, gdzie Polska po odzyskaniu niepodległości (11 listopada 1918 r.) budowała na wzór zachodni, gospodarkę kapitalistyczną i demokrację parlamentarną, a ZSRR socjalistyczną i dyktaturę proletariatu – stała się dodatkowym obszarem sporów.

Początek II wojny światowej i strategiczny sojusz Hitlera i Stalina, a tym samym podział Polski na dwie strefy wpływów, unaocznił nam bezwzględność drugiego okupanta.

Losy Polaków zsyłanych przez Rosjan na wschód odnotowywane są od paru wieków, poprzez klęski powstań narodowych, wywózki, deportacje po okres II wojny światowej czy uzyskaniu quasi wolności po 1945 r. gdzie wywożono tzw. „wrogów władzy ludowej”.

Wystawa zorganizowana w oparciu o materiały przygotowane przez bydgoski IPN, gościła w naszej szkole od 25 marca do 15 kwietnia 2013r. Miała zapoznać uczniów z gehenną naszych rodaków, którą musieli przejść – jak pisał Gustaw Herling-Gudziński na „nieludzkiej ziemi”. Życie w lepiankach, w wyjątkowo surowym klimacie, gdzie przy głodowych porcjach i ciężkiej pracy przymusowej, ludzie masowo umierali w warunkach urągających godności człowieka. Jedyną szansą wydostania się z łagrów i przerwania tej drogi ku nieuchronnej śmierci, okazała się rekrutacja do tworzącej się na terenie ZSRR, armii polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa.

Autorzy wystawy pragnęli młodemu pokoleniu przybliżyć, tę część martyrologii narodu polskiego, która miała miejsce na terenach byłego ZSRR. Wystawa ta jest poglądową lekcją historii - czym kończy się brak ułożenia poprawnych stosunków bilateralnych między narodami.

Dzisiejsi uczniowie (po osiągnięciu pełnoletniości) mogą wnieść nową jakość w budowaniu stosunków międzyludzkich i wdrażać politykę samostanowienia bez militarnej agresji.

Anna Arbszajtis